donderdag 15 april 2010

la tontine


Back to blog!

Na het wilde seizoen namen we rust in Senegal. Ik werd er verliefd op de koele oceaanbries. Ben benieuwd wat hij met mij of ik met hem nog in petto heb ...
Ik wou niets bezoeken, geen avontuur: alleen zwemmen, aangename temperaturen, lekker eten, dicht bij de zee zijn, fijn gezelschap en dat kreeg ik. Wat wil een mens nog meer? Meer van dat!

Maar de vakantie duurde slechts een week en toen keerden we terug naar de hitte en het stof en gelukkig niet al te vele werk nu het kalme seizoen - of la saison morte -is ingezet. Terug naar het personeel ook met al zijn perikelen. Er waren onze trouwe Mohammed en Oscar, Emmanuel en ook Malick (zie foto).
Op een gegeven dag ging Djinè en kwam Malick, hij zorgt niet voor de kamers maar strijkt en komt in het weekend de anderen vervangen. Hij werkt hier ongeveer een jaar maar het is pas sinds kort dat ik tijdens een gesprek met hem hoorde dat hij in Senosa geboren is. Ik wist dat zijn familie in de buurt van Djenné woonde, maar Senosa dat is apart. In dit Peul dorp bracht ik 12 (!) jaar geleden een maand door bij Nouhoum Sangho, de Peul edelsmid die ooit meekwam naar het Zuiderpershuis en waar Peter een maand stage volgde. Nouhoum weet niet dat Malick hier werkt en dat is beter ook want die kennis zou de rust van Malick kunnen verstoren. Malick werkt nu bij Ann dus heeft een maandelijks salaris dus ...
Van vragen is Malick anders ook niet vies. Elke Peul die zichzelf respecteert, moet beesten hebben. En voor Malick is de tijd gekomen voor zijn eerste koe. Ik leen hem dan het geld en hou een deel maandelijks af van zijn salaris tot alles is terugbetaald. Hummm, ik zie het liever omgekeerd. Ik hou maandelijks een deel van zijn salaris bij en wanneer hij voldoende heeft, koopt hij een rund. Er werd verder niet meer over gesproken tot hij op een zekere dag bij me komt met een voorstel: hij heeft het er met alle medewerkers over gehad en iedereen gaat akkoord: we starten een 'tontine' op en of ik ook wil deelnemen.
Een tontine is een wijd toegepast spaar-systeem hier in Mali. Bijvoorbeeld de onderwijzeressen van een gemeenschap zetten een tontine op of de beenhouwers op de markt, of de oude vrouwen uit de wijk of een groep studenten doen het met hun beurs. Je kan het wekelijks of maandelijks organiseren en het bedrag wordt vooraf vastgesteld: elke maand geef je een deel van je salaris aan de boekhouder zeg maar, iedereen geeft hetzelfde bedrag en elke maand gaat dit hele bedrag naar één persoon. Dwz dat deze persoon éénmalig een ruim bedrag in handen heeft waar hij eens iets groters meer kan doen of kopen, omdat het anders onmogelijk is zo'n bedrag zelf bijeen te sparen in deze maatschappij waar velen kampen met tekorten.
Ik dacht: fantastisch idee Malick! Wanneer het dan zijn beurt is kan hij eindelijk die koe kopen!
1 april: eerste samenkomst van onze tontine en ... Malick doet niet mee. Een geroep en geschreeuw tussen iedereen, waar ik met volle borst aan deelneem. Ik was echt razend: hij had dit bedacht, en aan iedereen voorgesteld en nu op het laatste moment stapt hij eruit. Maar waar ik echt boos om was, is dat ik hem wel wou helpen om tot een oplossing te komen voor het kopen van die koe en het bijgevolg fantastisch vond dat hij zelf met een oplossing kwam door het organiseren van de tontine en het dan af laat weten.

Leren loslaten staat momenteel bovenaan op mijn lijstje van te doene dingen. Ik hoef er niet boos om te zijn als Malick niet deelneemt, het is zijn leven. Ben gewoon bezig het af te leren God (zie stukje van september 2008) te spelen. Samba mocht dat even doen, door een naam te trekken en als alziende het briefje te nemen waarop de naam van zijn grote vriend, Mohammed, stond. De razernij van 10 minuten ervoor was lang vergeten. Vreugdekreten barstten uit met een bruisend enthousiasme.