Mata

Samba vindt Mata leuk en N’Yélé koos deze week “L’Encyclopédie de la sexualité” in de schoolbibliotheek. Hoe begin je hier ooit over, had ik al gedacht, en bleek weer dat het beste moment hetgene is welk de kinderen zelf aangeven. Bij het volgende België-bezoek schaf ik ons nog een leuk boek hierover aan, maar met dat uit de bib kwamen we al een heel eind op weg.

Oké, er zijn dingen die moeten uitgelegd, maar er is ook veel dat ze weten en dat wij mogelijk in de loop der jaren vergaten. Er slingerde een papiertje rond in de salon. Samba had een hele rij “I love Mata”’s  gekrabbeld, maar toen ik nog eens van dichterbij keek zag ik dat “I love Mata” afgewisseld werd door “ I love Samba”. Dat je alleen iemand graag kan zien als je ook heel veel van jezelf houdt, hoef ik hem alvast niet meer uit te leggen.

Ondertussen leren we elke dag Guinée wat meer kennen. We zitten nog steeds in een West-Afrikaanse sfeer, maar net zoals dat het geval is voor België en Nederland, komen hoe langer hoe meer verschillen bovendrijven. Ik heb het er graag nog eens over. Afgelopen weekend proefden we alvast van de geneugten, een weekendje buiten de stad met Mata en familie, en hadden een heerlijke voormiddag uitgelaten ploeterend in een riviertje.

malimali

Vrienden van Mali!

Ga onmiddellijk naar www.malimali.org.
Bewonder de prachtige bogolan-jurken en accessoires.
En dan, en dat is het allerbelangrijkste, BESTEL!

Sophie besloot in haar Hotel Djenné Djenno te blijven en opende een e-winkel met eigen creaties in traditionele technieken.

Dus snel nog voor de feestdagen.
Een geschenk voor je dierbaren wordt er ook één voor Mali.

oost west

Van reizen kregen de wereldburgers niet genoeg. Dus we maakten een boot en vaarden de nieuwe woonst rond.

N'Yélé stapte uit om haar eigen kamer te tonen ...

en de keuken ...

 

en de badkamer met de vaten die een belangrijke rol spelen in onze watervoorziening.

 

... thuis best, zeg maar. En zo voelt het ook. Er bleef een vriendinnetje slapen en de jongen van de bovenburen en de kinderen van de overburen zijn trouwe speelmakkers geworden. Oef.

Zelf wou ik aanvankelijk vooral cocoonen. Tijd nemen om het één en ander door te slikken. De Tounga B&B, het mij zo dierbare huis in Badalabougou, de dierbaren die bleven, Bamako met zijn nachtlichtjes weerkaatst in de Niger en die zwoele wind daarbij ...

 

 

 



En toen ...

op een mooie middernacht verlieten we Bamako. Kids, ik, Aoua, de chauffeur en de 'convoyeur' vooraan ...

... en wat we niet hadden weggegeven van onze inboedel achteraan in onze 'groooooooooote camion'. Met deze kinderen reis ik de wereld rond.

Mali reden we met alle gemak uit maar Guinée binnenkomen werd een langer verhaal, vooral ook omdat onze vrachtwagen nog ander materiaal meevoerde dat maar niet ingeklaard raakte en we na 14 uren aan deze boeiende grenspost dan ook met enorme opluchting achterlieten...

 

om resoluut onze weg verder te zetten - de woestijn achterlatend, de tropische regens trotserend - ...

 



recht naar de OCEAAN!

Ann in Le Diplomate

Bij een nieuwe fase, hoort een foto. Eén die verwijst naar het bruisende Bamako waar ik dit laatste anderhalf jaar zo van genoten heb. En die gaat over muziek want genomen in de bar waar op vrijdagavond het orkest speelt van Toumani Diabaté die je er zelf alleen met veel geluk ziet optreden wat het geval was de avond van deze foto! Rond half twee kwam hij zijn orkest vervoegen en in een paar seconden ging de muzikale kwaliteit van aangenaam naar meesterlijk. Oh, en hij zegt ook iets over bijzondere klanten, daar hij genomen werd door Ziggy uit Australië die een pennevriend werd.
Bye bye Bamako.

Ondertussen stoomt het hier alle gaten uit. De ene uitdaging volgt de andere op. Maar een school is er al en sinds kort een huis ook. Drie slaapkamers, twee badkamers, salon, eetplaats, keuken, terras, voor 150 euro per maand. Geen water dus ook geen waterfaktuur. Electriciteit op rantsoen dus een minimale electriciteitsfaktuur. Fakturen is voor mensen met werk. Daar hoor ik binnenkort weer bij - zei ze hardop wensend - maar we moeten voorzichtig beginnen.

Conakry is nog meer back to the roots, noem het back to basics. Ik ben gek. De spanning loopt op, maar er is geen twijfel.

zo is het en niet anders

Daar enkele niet onbelangrijke personen nog dienden ingelicht te worden, met vertraging verschenen, bij deze officieel.

Het dagelijkse leven, zoals we dat tot nog toe al die jaren in Bamako gekend hebben, is niet meer. Deze gedachte bleef de laatste schooldag door mijn hoofd zoemen. Tegelijkertijd gingen op 30 juni Abi van het ontbijt en de keuken, Evarice de dagwaker, Tafsir de nachtwaker, Boubacar de chauffeur en Dramane de strijker en weekendwerker naar huis om de volgende dag niet meer terug te keren. De deuren gingen dicht. Het neertypen doet me nog steeds huilen. Tounga is niet meer, durf ik nog niet schrijven of kan ik nog niet. Ik woon nog in het huis, mijn trouwe Oscar waait binnen en buiten en waakt en werkt en mijn dierbare Aoua blijft voor de kinderen zorgen.

Terug naar begin juli, daar voor die driesprong. Blijf ik in Bamako, de vertrouwde optie? Moet ik terugkeren naar België, de onvoorstelbare optie? Of verhuis ik naar de oceaan, de spannendste optie? Dus op onderzoek uit, met de taxi-brousse naar Conakry, een 24-uur durende sardienen-ervaring, maar daar hadden we voor gekozen. Ik reed van een redelijk groen – want regenseizoen – savanne landschap naar een steeds uitbundiger woud van overvloedige plantengroei en water.

Wat een continent! In Mali kan je de armoede nog enigszins begrijpen; het land is droog en uitgestrekt met weinig interessants in de grond. Het gebrek aan alles stoot hier tegen de borst maar in Guinée verga je van onbegrip en woede. Het Zwitserland van West-Afrika, met zijn vruchtbare aarde – ik at onderweg de heerlijkste ananas – en quasi onuitputtelijke rijkdommen in de grond, geïllustreerd door de treinen die onophoudelijk bauxiet naar de hoofdstad voeren. Wanbeleid, onmenselijke dictators, etnische geschillen en je krijgt een land dat zo mogelijk nog armer is dan Mali. Conakry ligt aan het water en dat is adembenemend, maar electriciteit is er meer niet dan wel en de straten en stranden zijn smerig. Desalniettemin is de geur Afrika, vermengd hier met het zilte van de zee, en de sfeer in de stad is broeierig, de huiden zwart, het zweet bedwelmend, de regens overvloedig en de oceaan aanlokkelijk.

Ik blijf in Afrika, ik ga naar Conakry.

groot!

Zij zal in Mali blijven. Hoewel ze bijna een maand geleden drie werd, is ze toch nog te jong om zonder begeleiding te vliegen. Haar moet je dat niet wijsmaken want het adjectief dat ze zelf het liefst voor haar naam zet is "groooote Sira"!

N'Yélé en Samba vertrekken wel, zonder begeleiding, op vakantie naar oma en opa. Van beide kanten wordt danig afgeteld.

Ik blijf thuis en hoop binnen dit en een maand een beslissing genomen te hebben. Er zijn drie opties, die komen nog aan bod.

dobberen

Ik verlaat Mali, ik blijf, waar ga ik heen, ik verhuis naar Conakry, ik blijf in Bamako één of enkele jaren en onderzoek van hier uit de mogelijkheden, nee ik ga toch of misschien beter dat ik blijf.
Een extract uit de hersenspinsels die mijn hoofd doen dol draaien en soms ook weer niet.
Een dobberend bootje meert op een geven moment aan. Ik voel dat vertrouwen.

Ik zou mogelijk volgend schooljaar een voltijdse baan kunnen krijgen als leerkracht Engels op de Franse school. Op basis van een lokaal contract betekent dat aan een karig loon, maar misschien gecombineerd met de gastenkamers lukt het. Ik heb vooralsnog geen zin in die baan maar misschien als de nood hoog is, wordt deze verteerbaar.

Gisteren had ik voor enkele uurtjes een andere job gevonden. Ik begeleidde een Noorse journalist bij zijn bezoeken aan IDP’s (Internally Displaced Persons). Malinese vluchtelingen dus, uit het noorden naar Bamako. Hij werkt voor een organisatie verbonden aan de Noorse kerk, het ging om christenen. Want ja, een klein percentage van de Malinese bevolking is christen (is het 3 of 5%?) en naast vele moslims verlieten nagenoeg alle christenen de noordelijke steden van zodra de islamisten er arriveerden en de sharia installeerden. Deze christenen pleiten uiteraard voor een lekenstaat en godsdienstvrijheid. Hun verstand zegt dat ze het goed hebben in Bamako maar hun hart verlangt naar een spoedige terugkeer huiswaarts.

En wat is het laatste nieuws van dat thuisfront. Inderdaad, dat die sharia in Kidal, Gao, Timboektoe … in alle ernst wordt toegepast: vrouwen moeten gesluierd, mannen mogen niet roken, naar muziek luisteren is verboden, alleen recitaties van koranverzen zijn toegelaten … Maar wat meer is, de rebellen zoeken er wortel in de grond te schieten. Lokale meisjes zouden gedwongen worden rebellen te huwen, opleidingskampen worden opgericht. Wanneer men aan rekruten met een hongerige familie eten en middelen belooft, wordt weigeren bijna een immorele optie. Djihadisten uit Afghanistan en Pakistan bieden er versterking. Katar zendt vliegtuigen naar de luchthaven in Kidal met god weet wat erin zit en dat is letterlijk te interpreteren. Ik las voordien al dat het kloppend hart van Al Quaida zich volledig verplaatst naar de Sahel. We kunnen niet meer praten over een nationaal probleem! Namen die je nu ook leest in de artikelen zijn naast de CEDEAO, nu ook de Afrikaanse Unie en de VN-veiligheidsraad. Als onderhandelingen niet werken, wordt een aanval voorbereid, maar wie beheerst de woestijn zoals zij?
Hier in Bamako lijkt maar niets te gebeuren dat echt kan zorgen voor vertrouwen in de transitie-regering, in een gedegen aanpak van deze mastodonte problemen.

Ik dobber verder, op de oceaan weliswaar, of misschien ernaartoe...

faits divers

Ik had al even geleden bedacht dat dit stukje faits divers te noemen, maar het dekt de lading niet. Het feit dat de Malinese president in zijn bureau is aangevallen en gekwetst werd kan je amper een fait divers noemen. Oh nee, het gaat niet, het gaat helemaal niet. SOS MALI! MAYDAY! MAYDAY! Het land gaat ten onder. Op nieuws-sites spreekt men bij de commentaren onderaan over de somalisation van Mali. Als men hier in Bamako zo blijft klooien en het noorden verder aan zijn lot over laat, gaat het land naar de vaantjes, breekt het in twee en lijkt er een eindeloze oorlog voor de deur te staan. Weet dat een zeer gefrustreerde en razende en huilende ziel tot u spreekt.

De CEDEAO en kapitein Sanogo waren overeengekomen dat Dioncounda Traoré interim-president zou blijven voor het komende jaar. Er was veel discussie over geweest, Sanogo wou aanvankelijk niet omdat Traoré behoort tot de oude politieke familie van ATT, de vroegere president. Malinezen hoeven die corrupte politici niet meer en wie kan het hen kwalijk nemen, maar een oplossing moest er komen voor 22 mei, einde van de 40-daagse transitie. Het werd steeds spannender tot dus zondag dat akkoord bereikt werd. Oef! Zou nu eindelijk te tijd gekomen zijn dan men in Bamako kalmeert en verdomme eens naar het noorden gaat kijken waar de MNLA (de Toeareg die onafhankelijkheid willen van een seculier Azawad) en Ansar Dine (de islamisten die de sharia willen instellen in heel Mali) tot een overeenkomst gekomen zijn. Geen goed nieuws. En wat gebeurt hier in Bamako op maandag, manifestaties tegen Traoré (zie foto) tot en met agressie in zijn bureau. Geen rust in Bamako dus en de CEDEAO dreigt weer met sancties.

Naast frustratie, razernij en droefheid voel ik ook afstand, meer en meer. De oceaan lonkt, een nieuwe etappe kondigt zich aan.

En dan toch nog even over die faits divers:

* De auto geeft 45° C aan, dat betekent dat het op sommige plaatsen in de zon zeker tegen de 50° C aanloopt. Ik slef me door de dagen. En geniet van de mango-regens die al twee keer overvloedig neerdaalden.

* Baba heeft ook bij de vierde poging geen visum gekregen en van Adama, onze nummer 1 gids die werd uitgenodigd naar België en dus ook met visa-voorbereidingen bezig was, kreeg ik de verklaring. Malinezen dienen deze dagen beter geen visumaanvraag in, men is bang dat ze eens in het Shengen-domein aangekomen omwille van de huidige politieke situatie onmiddellijk politiek asiel zullen aanvragen. Tant pis voor Baba en Adama die alles behalve dat van plan waren.

* En dan kreeg ik nog reklame in mijn mail-box : Wat kan de KBC-Uitvaartverzekering voor u betekenen? Tja …

waarheen?

En nee, we waren er nog niet. Vorige week maandag begonnen de schoten weer, deze keer met doden. 20, 25, 27 … wie weet het echte aantal? Naarmate de knallen toenamen, kelderde mijn gemoed. Wat een ontgoocheling! Dit is een straatje zonder eind of met een bloedig eind. Zogezegd (ik sprak voorheen al over propaganda) zijn het de rode baretten, het deel van het leger dat achter de afgetreden president ATT stond/staat, die de groene baretten van kapitein Sanogo aanvielen. Deze laatste beweert dat hij alles doet om de veiligheid in het land te garanderen en dat de rode baretten, versterkt door  huursoldaten, Mali trachtten te destabiliseren. Afgelopen weekend weer veel arrestaties door de groene baretten die de rode baretten uiteraard viseren en willen dat deze staatsvijanden terechtgesteld worden. Of misschien vreest Sanogo vooral voor zijn eigen hoofd en is het daarom dat hij de touwtjes in handen blijft houden. En waar is nu de transitie-regering? Deze nacht hoorde ik nog schoten maar sinds afgelopen dinsdag zou dat vooral in de lucht zijn.                                                       

Ik voel me boos, zelfs ten einde raad. Terwijl men hier in de hoofdstad soldaatje speelt, beginnen de islamisten in Timboektoe aan het vernietigen van het cultureel patrimonium. Ik voel me nog steeds niet onveilig in Bamako maar denk nu: WIL ik hier nog blijven?

adolescentie

Er is nu een interim-president en dan werd ook de eerste minister aangesteld die de voornaamste macht in handen heeft en op zijn beurt een transitie-regering samenstelde waar de politieke klasse dan weer niet mee akkoord ging. Dat wil zeggen zij die onder de afgezette president ATT het land mee om zeep hielpen, dìe politieke klasse. De CEDEAO (of ECOWAS – economische unie van West-Afrikaanse landen) besloot dan de transitie van 40 dagen te verlengen naar één jaar en droeg de militairen op terug te keren naar hun kazernes. De ex-junta (olv Amadou Haya Sanogo voor vele Malinezen nog steeds de held – zie foto) kan daar niet mee lachen en verwerpt beide punten. In de krant staat dat ze hun verantwoordelijkheid zullen opnemen. Wat wil dat dan weer zeggen? En laat ons vooral niet vergeten dat het voornaamste doel van de transitie het bewaren van de nationale eenheid is. Met al dat politieke getouwtrek hier in Bamako zou men haast vergeten dat de helft van het land bezet is en de islamitische politie in Timboektoe bijvoorbeeld met de hoogste pet zwaait. En dan zou de CEDEAO ook nog militairen naar Bamako sturen om toe te kijken op het goede verloop van de transitie. Nog iets waar de ex-junta tegen is, amper een Malinees die daar voor kan zijn. We zijn er nog niet. Shit.

Ondertussen heb ik weer een weekje lesgegeven, een interim voor een leerkracht Engels op Lycée Liberté, de internationale Franse school, en voelde ik me in een teletijdsmachine. Alles is goed verlopen en iedereen was tevreden maar mijn hele zijn schreeuwde: dit wil ik niet. Ik begrijp hoe verknocht ik ben geraakt aan mijn zelfstandigen bestaan. Ik heb verdomd hard gewerkt de laatste jaren, dat wel, maar voor jezelf voelt dat anders. En de laatste weken geniet ik van een zelfstandigen bestaan zonder klanten. Verdomd relax is dat. En tegelijkertijd wordt hier Afrikaanse geschiedenis geschreven en bevind ik me er midden in. Boeiend, op zijn minst.

Maar facturen moeten betaald, brood moet op de plank. En bovenal wil ik deze fascinerende tijd wel vervolledigen met een interessante activiteit. Vorige week in de klas herinnerde ik me een gevoel dat ik een kleine tien jaar geleden ook in de kunsthumaniora had. Het verlangen om van plaats te wisselen met de leerlingen. Uitgaan. En vragen die opborrelen als: wie ben ik? Wat wil ik? En wat wil ik doen? Alsof je als 17-jarige meer recht zou hebben op deze vragen. Dat is dan bij deze ontkracht, ik geniet momenteel van beide.

********************************

Nog over het filmpje van vorige keer. Dat is Baba met Sira. Baba is geboren in een griot-familie en vol overtuiging en doorzettingsvermogen op weg naar het worden van een groot muzikant. Hij zal live te zien zijn in Slovenië als zijn visum-aanvraag, morgen voor de vierde keer ingeleverd, deze keer wel aanvaard wordt. (Heb een probleem met mijn foto-toestel vandaar mijn toevlucht tot een webfoto.)

prioriteiten

De kinderen volgen terug les en dat is goed nieuws. Ze gaan naar een school die gelieerd is aan de internationale Franse school en volgen dezelfde instructies. Beide etablissementen zijn opnieuw gestart maar met een serieus gedecimeerd aantal leerlingen. Velen zullen het schooljaar in Europa afmaken. Ik heb gewoon een zorg minder.

Wat blijft dan nog over: de politieke situatie in Mali. We hebben sinds gisteren een nieuwe eerste minister, Cheick Modibo Diarra, de eerste en enige Malinese (en West-Afrikaanse?) astronaut, heeft meer in de Verenigde Staten geleefd dan in Mali, directeur van Microsoft Afrika en slechts sinds een jaar deelnemer aan het politieke leven. Hij heeft de eigenlijke macht in handen en de eenheid van Mali bewaren (dus het probleem in het noorden oplossen) en transparante verkiezingen organiseren binnen een afzienbare termijn horen zijn prioriteiten te zijn. Bij de bevolking heerst een afwachtende houding.
Bedenkelijker is het nieuws dat de nacht voordien weer enkele hoge politici uit de nabije omgeving van de oud-president ATT werden opgepakt door de militairen, waar uit blijkt dat deze putchisten nog heel wat in pap te brokken hebben. Een reden voor deze arrestaties werd vooralsnog niet bekend gemaakt maar de internationale gemeenschap en de interim-president zijn er niet blij mee. En dan heb ik nog niets gezegd over het noorden. Wie weet eigenlijk nog wat daar exact aan het gebeuren is of welke stad in handen is van wie momenteel? Overal leest en hoort men over een humanitaire ramp.

In mijn persoonlijke leven wordt dit alles overstegen door de vraag hoe het nu verder moet. Tijd voor plannen en persoonlijke prioriteiten. Ik werd benaderd door een rijke Malinees die samen een project wil opstarten, ik contacteer Belgische kranten en tijdschriften om mijn schrijfsels te publiceren en ik heb straks een afspraak met een interim-kantoor van een Française hier in Bamako.

En misschien volgt er deze week nog een doorslaggevende vergadering betreffende de scheiding. Maar nu ben ik wel heel voorbarig.

madness and decadence in Bamako

En om enig idee te hebben wat ik zoal doe in mijn vrije tijd:

http://www.djennedjenno.blogspot.com    ga naar: April 11

en verder

En toen werd het een hel in het noorden. De MNLA (zie vorig) nam in één weekend de helft van het land in en proclameerde de onafhankelijkheid van de Azawad. De MNLA zijn seculiere Toeareg-rebellen en eigenlijk ook maar een klein percentage van de bevolking in het noorden. Toen kwam Ansar Dine, andere rebellen die niets geven om de onafhankelijkheid maar de sharia in heel Mali willen invoeren, gesteund door AQMI, Al Quaeda in de Magreb. Vandaag las ik dat er weer een andere beweging was opgericht in het noorden, ik ben de tel kwijt geraakt maar lees dat ze met elkaar niet overweg kunnen. Laat het ons hopen.

Een katastroof in het noorden dus.  Abou, onze dierbare plaatselijke gids, vertelde hoe de straten leeg zijn in Timboektoe. Geen markten, geen winkels, geen benzine en veel vernield. De meeste vrouwen en kinderen gevlucht en zij die overbleven bedekt. De sharia heerst er maar ook de onzekerheid, de onduidelijkheid, de angst. In Gao spreekt met van schendingen van de mensenrechten terwijl we in Bamako gebukt gingen onder het embargo van de CEDEAO. Gebukt is een groot woord want net zoals ik vorige keer schreef, bleef het dagelijkse leven voornamelijk zijn gewone gang gaan. Maar de spanning liep op. Alle westerlingen werd aangeraden het land te verlaten en wat doe je dan als je dagelijks verschillende mensen over de vloer of aan de lijn krijgt om afscheid te nemen? Wat me vooral bijblijft van vorige week is hoe besmettelijk paniek is. Hoewel ik me sinds het begin van de staatsgreep op geen enkel moment onveilig heb gevoeld, dat wil ik toch blijven benadrukken, is het de angst van anderen die me op sommige momenten heel zenuwachtig maakte. Gaan of blijven? Neem ik de verantwoordelijkheid om te blijven met 3 kleine kinderen? Maar ik voel niet dat de tijd gekomen is om te gaan. Mijn weerstand om te gaan is eerder in geen woorden te bevatten. Enkelen trachtten me te overhalen en kregen een minder aangename, zeg maar afsnauwende kant van mezelf te zien.

En dan, na twee weken slechts nieuws van her en der in het land, kregen we eind vorige week hoop. De junta ging officieel akkoord om de macht over te dragen en onmiddellijk werd het embargo ingetrokken. Er moet nog véél gebeuren, laat dat duidelijk zijn, maar laat het ook het begin van het einde zijn of beter het begin van het begin. Er is hoop. Er wordt een transitie ingesteld, een eerste minister zal de leiding nemen over het land tot en met de verkiezingen en moge het gepalaver over de keuze van die persoon kort en bondig zijn. Malinezen die met politiek begaan zijn hopen dat deze gebeurtenissen zullen leiden tot een breuk met de oude politieke familie, beginnen met een schone en vooral minder corrupte lei. Eens Bamako iets of wat functioneert, moet het noorden aangepakt worden en dat beter morgenvroeg dan volgende week. En dan verkiezingen. Maar ja, we durven hopen.

Maar we zijn ook realistisch. Geen toerisme voor een tijd. De paasvakantie van de kinderen was 2 weken naar voor geschoven omwille van de onzekere toestand. Ik wacht met grote nieuwsgierigheid of de school weer opent volgende week. Als dat het geval is – waar ik ten zeerste naar uitkijk – dan wordt het echt tijd voor mij om een plan op te stellen.

coup

Ik heb me voorgenomen meer structureel te werk te gaan dus wanneer de kinderen Nederlandse school hebben op maandag- en woensdagnamiddag, instaleer ik me op het terras van een nabijgelegen aangenaam hotel met zicht op de Niger en schrijf. Zo ook vorige woensdag. De Nederlandse school had pas gemeld dat er geen lessen zouden zijn die namiddag wegens onrusten in Kati, een garnizoensstad 15 km buiten Bamako. Ik had me weerom geërgerd aan die overdreven reactie. Na een uurtje kreeg ik een sms van Aoua die thuis was met de kinderen: Ann, er zijn schoten gehoord in de stad. Ik belde haar en ze had de schoten zelf gehoord. We wonen op linkeroever vlak aan de rivier en nagenoeg net aan de overkant ligt het centrum van de stad met het ORTM gebouw, de nationale televisie en radio. Ik ben naar huis gegaan en heb ze zelf gehoord, de schoten, gedurende twee dagen en twee nachten.

Het klinkt erger als je het zelf niet meemaakt. Ik heb me op geen enkel moment onveilig gevoeld. Wat begon als een muiterij in het leger mondde uit in een staatsgreep door ontevreden militairen. Ze komen in opstand tegen het onkundige beheer van ATT, Amadou Toumani Touré, tot dat moment de president van Mali. Zijn ambtstermijn liep op zijn einde, 29 april zou de eerste ronde van de presidentiële verkiezingen plaats vinden. Maar dat was niet zeker omwille van de problemen in het noorden. Dat is de prioriteit van de junta, een oplossing vinden voor het probleem in het noorden met de Toeareg-rebellen waarbij de eenheid van Mali bewaren voorop staat. Deze coup is ook een opstand tegen de grootschalige corruptie binnen de overheid en de legertop, en tegen de erbarmelijke toestand van de gezondheidszorg en het onderwijs.

Er moest iets gebeuren maar met een staatsgreep? Wie zal het zeggen. Woensdag werd aangemaand binnen te blijven en een avondklok werd ingesteld van 18 tot 6 uur. De scholen werden gesloten. We hoorden die eerste dagen vele schoten, bij ons in de buurt voornamelijk in de lucht maar bij het presidentiële paleis en aan een andere kazerne werd danig gevochten. Er werden winkels geplunderd en voornamelijk 4x4’s gestolen. Bandieten maakten misbruik van de situatie en stalen mee. Maar bijzonder is dat er verder geen burger werd geraakt. De doorsnee bevolking is tevreden; ATT werd al lange tijd sterk bekritiseerd en kapitein Sanogo, de leider van de junta, had de moed er iets aan te doen. Ik ging die woensdagavond met de kinderen een hoofdstraat die vlak bij ons huis loopt inspecteren – Samba wou soldaten zien en we zagen hoe voorbijrijdende en in de lucht schietende soldaten met applaus en vreugdevolle kreten aangemoedigd werden in een verder uitzonderlijk kalme hoofdstad.

Vanaf het weekend kreeg het dagelijkse leven stilaan zijn normale vorm terug. Maandag ben ik zelf naar de andere kant van de stad gereden en zag dat het ok was. Dinsdag gingen de banken en overheidsdiensten weer open en vandaag, woensdag, mochten de kinderen weer naar school. Er heerst rust in de stad of beter schijnrust. Want waar staan we nu? De hele internationale gemeenschap is tegen. De Malinese politieke klasse is tegen, de juridische wereld is tegen. En het volk is voor.

Malinezen zijn goedhartig en vredevol en ik durf nog steeds hopen dat ook op deze manier dit probleem zal opgelost worden. Het laatste wat we hier nodig hebben is oorlog. Maar het eerste dat het muitende leger in beslag nam was de nationale tv en radio en hun nieuwsberichten ruiken naar mijn gevoel net iets te propagandistisch. De junta beweert dat ze niet uit zijn op macht, maar iets willen doen aan de problemen bovenaan vermeld en dan verkiezingen willen organiseren waar ze zelf niet aan zullen deelnemen. Zeggen ze.

Aan de hoeveelste doodssteek voor het Malinese toerisme zitten we nu? Ik stel mijn cv op en zoek werk. In Bamako voor de duidelijkheid want terugkeren doe ik vooralsnog niet. Alle tips zijn welkom.

breek de cyclus

Weerom een stuk dat ik enkele maanden geleden schreef en alsnog post, later meer over de actuele gang van zaken:

Er is veel te zeggen over de situatie van de vrouw in Mali. Ze dragen de hele maatschappij, zijn veelal besneden en gearrangeerd gehuwd met mannen die zich superieur wanen - een idee dat vrouwen mee helpen in stand houden.

Ik repliceer graag dat achter de sluier van onderdanigheid behoorlijk zelfbewuste dames schuilen die hun zaakjes mooi regelen. Het is ergens waar, maar dan lees ik de studie van de Zweedse Asa en Sophie die hier logeerden, en begrijp ik dat er pogingen bestaan om de situatie van de vrouw in kaart te brengen, haar rechten, haar rol in de maatschappij en mogelijkheden tot ondernemen en bezit en deze zelfs te meten. Resultaat is dat - het kan me niet verbazen - Mali ergens onderaan bengelt.

Er zijn vrouwen die de weg naar emancipatie durven nemen en er zijn reactionaire vrouwen die deugdzaamheid en onderdanigheid als het hoogste goed doorgeven aan hun dochters. Ik maak het mee met onze dierbare Aoua. Sinds anderhalf jaar woont ze bij ons in. De kinderen zijn dol op haar en omgekeerd. Ik apprecieer haar enorm en we hebben interessante gesprekken.

We hadden het ooit over het vermogen tot lijden. Een vrouw die veel geleden heeft is een goede vrouw hier, dat wist ik al. Als je als moeder veel geleden hebt, zullen je kinderen het goed hebben. Een moeder raadt haar dochter in een vreselijk huwelijk aan: "Verdraag het, mijn kind, het is je man." Aoua vindt de woorden van mijn moeder van enkele jaren geleden - ze refereerde ook aan mijn huwelijkse situatie - ondenkbaar: "Ann, dit ga je de rest van je leven toch niet verdragen?"
Met trots zegt Aoua dat het religie is die deze overtuiging in stand houdt. Ze is diepgelovig en tegelijkertijd heel intelligent. Het paradijs dat haar te wachten staat in het hiernamaals zalft de wonden op aarde. Ik leg haar uit dat je zo de cyclus der lijden in stand houdt. Haar overgrootmoeder heeft het haar grootmoeder voorgedaan en zij zal het haar dochter leren.

Men heeft me hier dikwijls aangespoord om vol te houden, omwille van de kinderen bijvoorbeeld. Ik antwoordde dat ik er omwille van de kinderen uitstap. Ik toon mijn dochters niet het voorbeeld van een lijdende moeder. Ik breek de cyclus.

troebel

Zo zag de lucht eruit vandaag. Hij past best bij de troebele tijden van tegenwoordig in Mali. Net zoals de extreme vriestemperaturen in Europa beleven wij hier momenteel ook een heel fris koud seizoen, dat afgesloten wordt door de harmattan die vandaag welig tierde. Een koude noordenwind die de lucht vol stof blaast en ons doet verlangen naar de zon die we voor een enkele dag al heel hard missen. De hoogste temperatuur zal niet veel meer dan 25° C geweest zijn, maar zo zonder zon heb ik me de hele dag verkleumd gevoeld.


Er is echter meer aan de hand dan een dagje Bamako zonder zweetdruppels. Er heerst sociale onrust, ik durf zelfs zeggen raciaal geweld en dat is akelig. Ik voel me nog steeds niet onveilig in Bamako en zou nog steeds zelf naar Dogonland reizen, maar de spanning loopt op. De tot de tand gewapende Toeareg die na de val van Khadaffi terugkeerden naar hun thuisland hebben hun rebellie nieuw leven ingeblazen. Vorig jaar in juni werd de MNLA opgericht, le Mouvement National pour la Libération de l’Azawad. Hun opzet is het noorden van het land bevrijden van de Malinese bezetting. Verschillende steden zijn al aangevallen, doden vielen bij de rebellen alsook bij het Malinese leger. Een juist aantal blijft moeilijk te achterhalen. Vrouwen van omgekomen en andere militairen kwamen in Bamako en omstreken de straat op om te protesteren tegen de regering die te weinig onderneemt en plots worden Toeareg in Bamako agressief aangepakt, omdat ze Toeareg zijn … dat is dus akelig. Alle ‘teints clairs’ ontvluchten nu massaal het land naar - zoals ik deze morgen hoorde op RFI - vluchtelingenkampen in de buurlanden. Hebben we het nog steeds over dat democratische Mali, met een enorme diversiteit aan etnische volkeren die vredevol naast elkaar leven?

De school was eind vorige week twee dagen gesloten omwille van de betogingen en wat dit alles met het reisadvies doet, dat spreekt voor zich. Onzekere tijden zijn het. Wij hebben nog steeds volk in de B&B maar hoe evolueert deze situatie? Wat ik voor mezelf desondanks ook voel in deze onzekerheid die escaleert, is vrijheid. Als weinig zeker is, is heel veel mogelijk. En dat is geen onprettig gevoel.

Gisteren, na bloedstollende strafschoppen, kwalificeerden wij ons voor de halve finale in de Coupe d’Afrique des Nations (CAN). Moge de voetbal Mali redden.

2012!

En toen brachten we kerst door in Djenné.
Na een tocht van 8 uur.
En namen foto's naast Max die ons met de kar naar de stad trok. En op de lemen trap die naar het dak leidt met het prachtige zicht op de moskee.
En we zagen Papa Noël, kan me het jaar niet meer herinneren dat hij nog eens cadeautjes meebracht.
En we deden eigenlijk verder gewoon niets.
Tekenen, spelen, wandelen, bijkletsen met vriendinnen.
Oh ja en lekker eten.
En toen reden weer 8 uur terug. In een rustig en vreedzaam landschap.
Droog en leeg.
We kwamen amper toeristen tegen.
En we werden niet gekidnapt.

Moge 2012 ontploffen.
En dan rust en vrede wederkeren.